58.000'den fazla kelime ile en kapsamlı Osmanlıca Türkçe sözlük
Aradığınız Osmanlıca kelimelerin Türkçe anlamlarını sözlüğümüzde bulabilirsiniz
SOSYALİZM ne demek? SOSYALİZM kelimesinin anlamı nedir?
Fr. İktisadî teşebbüsleri ve teşekkülleri devlete
vermek isteyen görüş. İştirakiyecilik. Güya, herkese müsavi
mal verme esasını idare sisteminde yerleştirmeyi ve mal
birliğini iddia eden ve insan fıtratına zıt olarak
hürriyetleri daraltıcı ve din aleyhdarı bir sistem.
Serserilere, zenginlerin mallarını mübah edip isyâna
sevkeden ve ehl-i nâmusun ahlâkını yıkarak fuhşiyatı teşvik
eden bir bâtıl anlayış. (Sosyalizm nazariyesinin nâşirleri
komünistlerdir.) (Bak: İktisad, Kapitalizm,
Komünizm)(Tabaka-i avâmın intibahiyle ve galebesiyle tezahür
eden tam sosyalizm ve bolşevizm düsturları, bizim daha
ziyade işimize yaradığı için, o sosyalizm düsturlarını kabul
ettiğimiz halde, senin vaziyetin bize ağır geliyor.
Prensiplerimize muhalif düşüyor. Onun için sana verdiğimiz
sıkıntıdan şekvâya ve küsmeye hakkın yoktur?Elcevap: Hayat-ı
içtimâiye-i beşeriyede bir çığır açan, eğer kâinattaki
kanun-u fıtrata muvâfık hareket etmezse; hayırlı işlerde ve
terakkide muvaffak olamaz. Bütün hareketi şer ve tahrip
hesabına geçer. Mâdem kanun-u fıtrata tatbik-i harekete
mecburiyet var; elbette fıtrat-i beşeriyeyi değiştirmek ve
nev-i beşerin hilkatındaki hikmet-i esasiyeyi kaldırmakla,
mutlak müsavat kanunu tatbik edilebilir. Evet, ben, neseben
ve hayatça avam tabakasındanım. Ve meşreben ve fikren,
"müsâvât-ı hukuk" mesleğini kabul edenlerdenim. Ve şefkaten
ve İslâmiyetten gelen sırr-ı adalet ile, burjuva denilen
tabaka-i havassın istibdat ve tahakkümlerine karşı
eskidenberi muhalefetle çalışanlardanım. Onun için bütün
kuvvetimle adalet-i tâmme lehinde zulüm ve tagallübün ve
tahakküm ve istibdadın aleyhindeyim.Fakat nev-i beşerin
fıtratı ve sırr-ı hikmeti, müsâvât-ı mutlaka kanununa
zıddır. Çünki Fâtır-ı Hakim, kemal-i kudret ve hikmetini
göstermek için az bir şeyden çok mahsulât aldırır ve bir
sahifede çok kitabları yazdırır ve birşey ile çok vazifeleri
yaptırdığı gibi, beşer nev'i ile de binler nev'in
vazifelerini gördürür.İşte o sırr-ı azimdendir ki: Cenab-ı
Hak, insan nev'ini binler nevileri sünbül verecek ve
hayvanatın sair binler nevileri kadar tabakat gösterecek bir
fıtratta yaratmıştır. Sair hayvanat gibi kuvâlarına,
lâtifelerine, duygularına had konulmamış; serbest bırakıp
hadsiz makamatta gezecek istidat verdiğinden, bir nevi iken
binler nevi hükmüne geçtiği içindir ki, Arzın halifesi ve
kâinatın neticesi ve zihayatın sultanı hükmüne
geçmiştir.İşte nev-i insanın tenevvüünün en mühim mâyesi ve
zenbereği; müsabaka ile hakiki imanlı fazilettir. Fazileti
kaldırmak, mahiyet-i beşeriyenin tebdiliyle, aklın
söndürülmesiyle, kalbin öldürülmesiyle, ruhun
mahvedilmesiyle olabilir. L.)