58.000'den fazla kelime ile en kapsamlı Osmanlıca Türkçe sözlük
Aradığınız Osmanlıca kelimelerin Türkçe anlamlarını sözlüğümüzde bulabilirsiniz
MEŞİHAT-I İSLÂMİYYE ne demek? MEŞİHAT-I İSLÂMİYYE kelimesinin anlamı nedir?
İslâmî işlerin ilmî mes'eleleri ile uğraşan devlet
dairesi.(Zaman gösterdi ki, hilâfeti temsil eden şu
Meşihat-ı İslâmiyye, yalnız İstanbul ve Osmanlılara mahsus
değildir. Umum İslâma şâmil bir müessese-i celiledir. Bu
sönük vaziyetle, değil koca âlem-i İslâmın, belki yalnız
İstanbul'un irşadına da kâfi gelmiyor. Öyle ise, bu mevki
öyle bir vaziyete getirilmelidir ki, âlem-i İslâm ona itimad
edebilsin. Hem menba', hem ma'kes vaziyetini alsın. Âlem-i
İslâma karşı vazife-i diniyesini hakkiyle ifa edebilsin.Eski
zamanda değiliz. Eskiden hâkim bir şahs-ı vâhid idi. O
hâkimin müftüsü de, onun gibi münferid bir şahıs olabilirdi.
Onun fikrini tashih ve tadil ederdi. Şimdi ise, zaman cemaat
zamanıdır. Hâkim, ruh-u cemaatden çıkmış, az mütehassis,
sağırca, metin bir şahs-ı mânevidir ki, şûralar o ruhu
temsil eder.şöyle bir hâkimin müftüsü de ona mücanis olup,
bir şura-yı âliye-i ilmiyeden tevellüd eden bir şahs-ı
mânevi olmak gerektir. Tâ ki, sözünü ona işittirebilsin.
Dine taalluk eden noktalardan, sırat-ı müstakime
sevkedebilsin. Yoksa ferd dâhi de olsa, cemaatin ferd-i
mânevisine karşı sivri sinek kadar kalır. Şu mühim mevki,
böyle sönük kalmakla, İslâmın ukde-i hayatiyesini tehlikeye
maruz bırakıyor.Hatta diyebiliriz, şimdiki za'f-ı diyânet ve
şeair-i İslâmiyetteki lâkaydlık ve içtihadâtdaki fevza,
Meşihatın za'fından ve sönük olmasından meydan almıştır.
Çünkü, haricde bir adam re'yini, ferdiyete istinad eden
meşihate karşı muhafaza edebilir. Fakat böyle bir şûraya
istinad eden bir şeyhülislâmın sözü, en büyük bir dâhiyi de,
ya içtihadından vazgeçirir, ya o içtihadı ona münhasır
bırakır.Her müstaid çendan içtihad edebilir. Lâkin içtihadı
o vakit düstur-ul-amel olur ki, bir nevi icma' veya cumhurun
tasdikine iktiran eder. Böyle bir Şeyh-ül-islâm mânen bu
sırra mazhar olur. Şeriat-ı garrada dâima icma' ve rey-i
cumhur, medar-ı fetva olduğu gibi, şimdi de fevza-i âra'
için, böyle bir faysala lüzum-u kat'i vardır. R.N.)
"MEŞİHAT-I İSLÂMİYYE" kelimesine ilk yorumu yazan sen ol.