58.000'den fazla kelime ile en kapsamlı Osmanlıca Türkçe sözlük
Aradığınız Osmanlıca kelimelerin Türkçe anlamlarını sözlüğümüzde bulabilirsiniz
HALK-I EF'ÂL ne demek? HALK-I EF'ÂL kelimesinin anlamı nedir?
Mu'tezile fırkasının bir tabiridir. Hayvan ve
insanların, kendi fiillerinin hakiki müessiri olduğunu iddia
etmelerine verilen isimdir. (Bu iddiâlarını Ehl-i Sünnet
ulemâsı müsbet delillerle reddetmiştir.)(Ehl-i dalâlet ve
bid'at fırkalarından bir kısım zatlar, ümmet nazarında
makbul oluyorlar. Aynen onlar gibi zatlar var; zâhiri hiçbir
fark yokken, ümmet reddediyor. Bunda hayret ediyordum.
Meselâ: Mu'tezile mezhebinde Zemahşerî gibi, İ'tizalde en
müteassıb bir ferd olduğu halde, muhakkıkîn-i Ehl-i Sünnet,
onun o şedit itirâzâtına karşı; onu tekfir ve tadlil
etmiyorlar, belki bir rah-ı necat onun için arıyorlar.
Zemahşerî'nin derece-i şiddetinden çok aşağı Ebu Ali Cübbaî
gibi Mu'tezile imamlarını, merdut ve matrud sayıyorlar. Çok
zaman bu sır benim merakıma dokunuyordu. Sonra lütf-u İlâhî
ile anladım ki: Zemahşeri'nin Ehl-i Sünnet'e itirâzâtı, hak
zannettiği mesleğindeki muhabbet-i haktan ileri geliyordu.
Yâni, meselâ: Tenzih-i hakiki; onun nazarında, hayvanlar
kendi ef'âline hâlik olmasiyle oluyor. Onun için, Cenab-ı
Hakk'ı tenzih muhabbetinden, Ehl-i Sünnet'in halk-ı ef'âl
mes'elesinde düsturunu kabul etmiyor. Merdut olan sâir
Mu'tezile imamları muhabbet-i haktan ziyade, Ehl-i Sünnet'in
yüksek düsturlarına kısa akılları yetişemediğinden ve geniş
kavânin-i Ehl-i Sünnet, onların dar fikirlerine
yerleşemediğinden, inkâr ettiklerinden merdutturlar. M.)
"HALK-I EF'ÂL" kelimesine ilk yorumu yazan sen ol.