58.000'den fazla kelime ile en kapsamlı Osmanlıca Türkçe sözlük
Aradığınız Osmanlıca kelimelerin Türkçe anlamlarını sözlüğümüzde bulabilirsiniz
cerbeze ne demek? cerbeze kelimesinin anlamı nedir?
Aldatıcı sözlerle kurnazlık etme. Fazla sözlerle
aldatıcılık. Haklı ve haksız sözlerle hakikatı gizleme.
Beceriklilik, fetânet ile temyiz ve cesaret-i mutedile ve
kuvvet-i idareden ibâret olan sıfat-ı zihniye.(Bu kelime,
Arabçada: Hilekârlık, kurnazlık gibi aşağılayıcı bir mânâda
kullanıldığı halde; Türkçede: Beceriklilik ve konuşma
kabiliyeti gibi medhedilir bir sûrette geçmektedir.)(...
Kuvve-i akliyenin tefrit mertebesi, gabâvettir ki, hiç bir
şeyden haberi olmaz. İfrat mertebesi, cerbezedir ki; hakkı
bâtıl, bâtılı hak suretinde gösterecek kadar aldatıcı bir
zekâya malik olur. Vasat mertebesi ise, hikmettir ki hakkı
hak bilir, imtisal eder; bâtılı bâtıl bilir, içtinab eder.
İ.İ.)(... Cerbeze nedir?C- Müteferrik büyük işlerde, yalnız
kusurları görmek cerbezeliktir; aldanır ve aldatır.
Cerbezenin şe'ni, bir seyyieyi sümbüllendirerek hasenata
galib etmektir...Meselâ: Bir aşiretin herbir ferdi, bir
günde attığı balgamı, cerbeze ile vehmen tayy-ı mekân ederek
birden bir şahısta o muhassalı temsil edip, başka efradı ona
kıyas ederek, o nazar ile baksa...Veyahut bir sene zarfında
birisinden gelen rayiha-i keriheyi, cerbeze ile tayy-i zaman
ederek, bir dakika-i vâhidede, o şahs-ı hâzırda sudurunu
tasavvur etse acaba, evvelki adam ne derece mustakzer;
ikinci adam ne derece müteaffin... Hattâ hayal, gözünü
kapasa, vehim dahi burnunu tutsa mağaralarından kaçsalar,
akıl onları tevbih etmeğe hakkı olmayacaktır.İşte şu
cerbezenin tavr-ı acibi; zaman ve mekânda müteferrik şeyleri
toplar, bir yapar. O siyah perde ile herşeyi temaşa der.
Hakikaten cerbeze, envaiyle garâibin makinesidir.Görülmüyor
mu ki, cerbeze-âlûd bir âşıkın nazarında, umum kâinat,
birbirine muhabbet ile müncezib, rakkasane hareket edip
gülüşüyor... veyahut, çocuğunun vefatıyla matem tutan bir
validenin cerbeze-âlûd me'yusiyeti nazarında umum kâinat,
hüzün-engizâne ağlaşıyor. Tuluât)
"CERBEZE" kelimesine ilk yorumu yazan sen ol.